AMAÇ VE KAPSAM

Amaç

Depremler, son zamanlarda dünyanın birçok yerinde yaşanmıştır. Türkiye'de görülen son deprem çok korkunç yıkıcı etkilerle yaşanmıştır. Türkiye'de görülen en son deprem Kahramanmaraş ilinin Pazarcık ilçesinde Türkiye saati ile 04:17'de yaşanmıştır. Dokuz saatlik bir aradan sonra saat 13:24'te Kahramanmaraş ilinin Pazarcık ilçesinde bir deprem daha meydana gelmiştir. Art arda oluşan bu depremler binlerce kişinin ölmesine ve yaralanmasına sebep olmuştur (Aydoğdu ve Fofana, 2023). Bir doğal afett durumunda ve sonrasında en çok savunmasız kalan çocuklardır. Deprem gibi kitlesel travmatik olaylara maruz kalan başta vücut sağlıklarında, beslenmelerinde, eğitimlerinde, sosyal yaşantılarında ve psikolojilerinde olmak üzere birçok gelişim alanları üzerinde olumsuz etkileri olduğu belirlenmiştir. Erden ve Gürdil (2009)'e göre; çocuk ve ergenlerde ileride psikopatolojik durumlara neden olabilecek; bilişsel (Bilişsel karmaşa, odaklanma güçlüğü, öğrenme bozuklukları, okul başarısında düşme), duyuşsal (Huzursuzluk hali, yeni çevrelerden korkma, içine kapanma) ve davranışsal (Öfkeli ve saldırgan olma, içine kapanma, okula gitmek istememek, söz dinlememe ve yetişkinlere güvenmeme gibi.) tepkiler afet sonrası oldukça fazla görülmektedir. Ayrıca yetişkinlere benzer anksiyete, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu patolojileri de çocuk ve ergenlerde travma sonrasında yaygın olarak rastlanmaktadır (Erden ve Gürdil, 2009). Karaçul'a (2019) göre, afet mağduru çocuklarda tedavi ve destek süreci doktorların, hemşirelerin, psikologların, okul psikolojik danışmanlarının, öğretmenlerin, sosyal hizmet uzmanlarının ve çocuğun ebeveynlerinden oluşan disiplinler arası bir takım çalışması olarak yürütülmelidir. Ayrıca yardım sürecine dahil olan afet çalışanları, duygusal ilk yardım kavramları, travma geçirmiş çocuklarla başa çıkmada temel iletişim becerileri ve travma hakkında çocuklarla konuşmanın önemi konusunda önceden eğitilmelidir. Afet sonrası okul temelli ruh sağlığı hizmetlerinin sunulmasında sınıf öğretmenleri öğrencilerle daha çok birlikte oldukları için, onların ihtiyaçlarını daha çabuk fark edebilir ve gerektiğinde onlara yardım edebilirler. Öğretmenlerin dikkati ve yardımı ile ileri düzeyde psikolojik problemleri olan öğrenciler belirlenerek öğrencilerin ihtiyacına göre gerekli yönlendirme yapılabilir. Ayrıca sınıf öğretmenleri, afet sonrası travmatik olaylarla ilgili normal tepkiler hakkında öğrencileri bilgilendirerek öğrencilerin yaşadıkları süreci anlamlandırmalarına yardımcı olmakta ve travmatik olaylar sorasında sınıf içi uygulamalarla ilgili öğrencileri hazırlamaları, yaşanan travmatik olayın etkilerini azaltarak öğrencilerin psikolojik sağlamlıklarını artırmaktadır. Bu nedenle sınıf öğretmenlerinin, afet sonrası travmatik yaşantıların normalleştirilmesinde önemli rolleri vardır. Yukarıdaki nedenlerden dolayı, depremden sonra ruhsal sağlık problemleri yaşayan çocuklara destek olmak amacıyla ilköğretim öğretmenlerine yönelik duygusal ilk yardım kavramları, travma geçirmiş çocuklarla başa çıkmada temel iletişim becerileri ve travma hakkında çocuklarla konuşmanın önemi gibi okul merkezli psikososyal müdahale konusunda bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi için bu etkinlik planlanmıştır (Karaçul, 2019).

 

Kapsam

Eğitim programı sınıf öğretmenlerine yöneliktir. Eğitim programı kapsamında duygusal ilk yardım kavramları, travma geçirmiş çocuklarla başa çıkmada temel iletişim becerileri ve travma hakkında çocuklarla konuşmanın önemi gibi okul merkezli psikososyal müdahale eğitimi teorik olarak interaktif eğitim yöntemleriyle geliştirilecektir. Program online olarak toplam 30 saat olmak üzere 3 gündür.